Stress is een veelgebruikt begrip en een hot topic op Google, vooral omdat iedereen wil weten hoe je ervan afkomt. Maar wist je dat er verschillende soorten stress zijn? We onderscheiden fysiologische stress (stress die het lichaam beïnvloedt) en psychologische stress (stress die de geest beïnvloedt). Hoewel deze vaak hand in hand gaan, kunnen ze verschillende ervaringen beschrijven. Zo kun je bijvoorbeeld fysiek uitgeput zijn maar mentaal kalm, of andersom.
Wat is Stress?
Stress is de manier waarop je hersenen en lichaam zich voorbereiden op een gebeurtenis. Het fungeert als een alarmbel die hormonen of neurotransmitters, zoals cortisol en adrenaline vrijlaat, waardoor je alert en klaar bent voor een waargenomen dreiging. Dit is af en toe nuttig en noodzakelijk voor onze overleving en om ons in beweging te krijgen.
Stress kan ontstaan doordat je overmatig sport, continu aan het werk bent, een jong gezin hebt dat ervoor zorgt dat je misschien minder slaap krijgt dan je nodig hebt. Maar stress kan ook ontstaan door overtuigingen die je hebt vanuit jezelf, je opvoeding of zelfs familiegeschiedenis. Of de eisen die je aan jezelf stelt.
Stress zit dus niet alleen op het fysieke en/of mentale , maar kan ook vanuit energetisch en spiritueel perspectief worden begrepen.
Waar uit stress zich op dit vlak?
Wanneer je de verbinding met jezelf, of je ware essentie, verliest, kun je gevoelens van stress ervaren. Deze verbroken verbinding kan komen door het negeren van je intuïtie, verlangens, of persoonlijke waarden. Het leven vanuit een plaats van onechtheid of het proberen te voldoen aan andermans verwachtingen kan een bron van diepe innerlijke spanning zijn.
Volgens energetische geneeskunde kunnen blokkades of disbalans in je energiecentra (chakra’s) leiden tot stress. Bijvoorbeeld:
- Wortelchakra (Muladhara): Onzekerheid en angst over fysieke overleving en veiligheid.
- Hartchakra (Anahata): Problemen met liefde, compassie en relaties kunnen emotionele stress veroorzaken.
- Zonnevlechtchakra (Manipura): Gebrek aan zelfvertrouwen en controle over je leven kan stress oproepen.
In veel spirituele tradities wordt aangenomen dat stress ontstaat door een verstoring van de levensenergie (Chi in de Chinese geneeskunde, Prana in de Ayurveda). Wanneer deze energie niet vrij door je lichaam kan stromen, kan dit leiden tot fysieke en emotionele klachten, waaronder stress.
Een fundamentele spirituele oorzaak van stress is leven vanuit angst in plaats van liefde. Angst voor het onbekende, voor falen, of voor afwijzing kan een constante bron van stress zijn. Door je te richten op liefde, vertrouwen en dankbaarheid, kun je stress verminderen.
De Nadelen van Chronische Stress
Hoewel korte uitbarstingen van stress nuttig kunnen zijn, wordt chronische stress een groot probleem. Het voortdurende ‘vechten of vluchten’ kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen zoals hartziekten, beroertes en mogelijk zelfs kanker. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie is stress zelfs ‘de epidemie van de 21e eeuw’. Chronische stress zorgt ervoor dat je lichaam continu in een verhoogde staat van paraatheid verkeert, wat je systeem uitput en verzuurt, spierspanning veroorzaakt en de opname en afgifte van voedingsstoffen door cellen verstoort.
Dr. Bruce Lipton, een gerespecteerde celbioloog, ontdekte dat stress de oorzaak is van minstens 95% van alle ziektes en kwalen. Dit wordt breed geaccepteerd, ook door instellingen zoals het Center for Disease Control (CDC), dat stelt dat meer dan 90% van alle ziektes gerelateerd is aan stress.
Hoe Wordt Stress Gemeten?
Stress kan subjectief worden gemeten door mensen simpelweg te vragen hoe gestrest ze zich voelen op een schaal van 1 tot 10. Hoewel dit nuttig is, is het niet perfect. Gelukkig zijn er objectievere manieren om stress te meten, bijvoorbeeld door fysiologische markers zoals hartslag, ademhaling en lichaamstemperatuur te observeren. Een gezond hartslagritme past zich aan de activiteit aan en een rustige ademhaling ligt rond de 6 keer per minuut in rust.
Het Autonome Zenuwstelsel
Ons autonome zenuwstelsel speelt een cruciale rol bij stress en ontspanning. Dit systeem heeft twee takken:
- Sympathische reactie (vecht-of-vlucht): Verhoogt de hartslag, verwijdt pupillen en vermindert spijsvertering.
- Parasympathische reactie (rust-en-verteer): Verlaagt de hartslag, vernauwt pupillen en bevordert spijsvertering.
Volgens Stephen W. Porges (geboren in 1945) en een Amerikaanse psycholoog en neurowetenschapper, is er zelfs nog een derde tak die de afgelopen jaren steeds meer aandacht krijgt in de geestelijke gezondheidszorg. Lees hierover meer in mijn blog.
Chemische Metingen van Stress
Stress kan ook chemisch worden gemeten door hormonen en neurotransmitters zoals cortisol, adrenaline en dopamine. Hoewel deze stoffen in gezonde dosissen niet slecht zijn, kunnen de metingen ook een disbalans waarnemen waardoor je kan zien dat je lichaam in een staat van stress verkeert.
Ontspanning en Haar Voordelen
Ontspanning is het tegenovergestelde van stress en heeft genezende eigenschappen. Het wordt geassocieerd met vernauwing van de pupillen, langzamere ademhaling en hartslag, en verbeterde spijsvertering. Een lichaam dat ontspannen is heeft het vermogen om zelf te herstellen op diep niveau. Chemische markers van ontspanning zijn onder andere serotonine en melatonine. Ontspanning van het lichaam wordt vooral aangestuurd door de 10e zenuw: de Nervus Vagus.
Stress verminderen heeft talrijke voordelen. Het verlaagt je risico op gezondheidsproblemen zoals hoofdpijn, spierpijn en levensbedreigende ziekten. Ontspanning verbetert ook je slaap, energie, focus, concentratie en algeheel welzijn.
Ademhaling als Hulpmiddel
Een van de meest effectieve manieren om stress te verminderen en ontspanning te bevorderen is door ademhalingsoefeningen. Ademhalingsoefeningen helpen je om je autonome zenuwstelsel te reguleren, waardoor je sneller van de sympathische naar de parasympathische reactie kunt schakelen. Probeer bijvoorbeeld eens de Driehoeks ademoefening: moeiteloos inademen, uitademen en een adempauze waarna de inademing weer begint. Word je bewust van hoe je ademt. Zit er veel kracht achter? Kost het moeite of kun je hem moeiteloos 10 minuten oefenen?
Dit kan je helpen om je hartslag te verlagen en een diepere staat van ontspanning te bereiken.
Conclusie
Begrijpen wat stress is en hoe je het kunt beheersen, is essentieel voor een gezond en gelukkig leven. Door bewust te ontspannen en technieken zoals ademhalingsoefeningen toe te passen, kun je niet alleen je gezondheid verbeteren, maar ook je algehele kwaliteit van leven verhogen. Geef je lichaam en geest de rust die ze verdienen en ervaar de voordelen van een stressvrij leven.
Zit jij hoog in je adem, ervaar je dat je snel getriggerd wordt door wat er allemaal op je heen gebeurt. Heb je een opgejaagd gevoel en blijft je hoofd overuren maken? Neem dan contact met me op om snel het positieve effect van een gezonde ademwebeging te ervaren.
0 Reacties